Ақпараттық және коммуни­кациялық операторлар

Соңғы жылдары Қазақтелеком ұзақ мерзімді активтерге жыл сайын 100 млрд теңгеден астам инвестиция салады. 2022 жылы телеком-­оператор Қазақстанның телеком-инфрақұрылымын дамытуға 121,5 млрд теңге салды, бұл бүкіл ел бойынша «Ақпарат және байланыс» секторындағы негізгі капиталға инвестициялардың жалпы көлемінің шамамен 70%-ын құрады.

2023 жылдың 9 айында күрделі шығындардың айтарлықтай өсуі 342 млрд теңгені немесе түсімнің 68%-н құрады. Бұл сомаға консорциум құрамында ұялы байланыс операторларын іске асыру — 5G жобасы және бюджетке төленген 156 млрд теңге мөлшерінде 5G жиілігінің өзінің елеулі құны айтарлықтай әсер етеді. Тиісінше, жиілік құнын есепке алмағанда, Қазақтелекомның күрделі шығындары 186 млрд теңгені құрайды, бұл шоғырландырылған кірістердің 37%-ын құрайды.

Қазақтелеком компаниялар тобына «Кселл» АҚ (Kcell, Activ) және «Мобайл телеком-Сервис» ЖШС (Tele2 және Altel) жетекші мобильді операторлары кіреді.

Соңғы 20 жылда Қазақстандағы ең заманауи, технологиялық дамыған және ауқымды ұялы байланыс желілерінің бірін салуға мүмкіндік туды. Компаниялар 2G/3G/4G ұялы байланыс қызметтерін (LTE/LTE Advanced), қысқа хабарламаларды жіберуді, мультимедиялық хабарламалармен алмасу, мобильді мазмұнға қол жеткізу сияқты қосымша қызметтерді (VAS), сондай-ақ Интернет желісіне кіруді қоса, деректерді беру қызметтерін ұсынады.

2022 жылғы желтоқсанда «Кселл» АҚ және «Мобайл телеком-Сервис» ЖШС Консорциумы Қазақстан Республикасында 5G/IMT бесінші буынының ұялы байланысын енгізу мен дамытуға жиілік жолақтарын бөлу бойынша аукционда жеңімпаз деп танылды. Консорциум лицензиялық міндеттемелер шарттарына сәйкес 2023 жыл ішінде Астана, Алматы және Шымкент қалаларында 782 5G базалық станция орнатуға тиіс болды. 2023 жылдың қорытындысы бойынша операторлар республика бойынша 20 қаладағы (Астана, Алматы, Шымкент, Ақтау, Атырау, Қарағанды, Көкшетау, Қостанай, Қызылорда, Өскемен, Павлодар, Петропавл, Семей, Тараз, Түркістан, Орал, Жезқазған Ақтөбе) шежірені ескере отырып, 1 157-ден астам 5G базалық станциясын орнатқан, Қонаев және Талдықорған).

Компания бәсекелестік артықшылық факторларын сақтауға және дамытуға — операторлар желілерін қосу және трафиктің барлық түрлерін өткізу үшін қажетті желілік ресурстардың, операторлар мен олардың абоненттеріне сапалы және сенімді сервисті қамтамасыз ететін үлкен өткізу қабілеті бар жаңа цифрлық жабдықта құрылған телекоммуникациялардың тармақталған желісінің болуына ұмтылады. Операторлық қызметтерге мыналар кіреді: телекоммуникация желілерін қосу және желіаралық, жергілікті, қалааралық және халықаралық трафикті өткізу, Интернет желісіне қол жеткізу, байланыстың магистральдық арналарын жалға беру, кабельдік кәріз бойынша желілерді төсеу үшін қосымша қызметтер, биллинг қызметтері, Қазақтелекомның тактілік желілік синхрондау (ТЖС) жүйесіне қосылу, ТЖС — қызметтерін желіге қосу.

Компания транзиттік әлеуетті дамытуға және Қазақстан арқылы транзиттік телекоммуникациялық ағындарды ұлғайтуға көп көңіл бөледі, өйткені ол Қытаймен, Ресеймен, Еуропамен және Орталық Азия республикаларымен байланысты қамтамасыз ете отырып, барлық шекара маңы учаскелерін қосатын магистральдық талшықты-оптикалық байланыс желілерінің желісіне ие. Қазақтелеком қызметтердің сапасын жақсарту, ұлттық және жаһандық желілік қауіпсіздікті нығайту үшін шетелде өзінің халықаралық қатысуы мен инфрақұрылымын арттыруды жалғастыруда. Қазақтелеком Еуропа мен Азиядағы Facebook, Amazon, Apple, Microsoft, Google сияқты ірі интернет-компаниялармен тікелей байланыстарды ұйымдастыруды аяқтады және қазір олармен транзиттік жүйелерсіз тікелей трафик алмасуда.

Қазақтелеком байланыс қызметтерінің бөлшек сауда нарығында соңғы тұтынушылар — жеке (В2С) және заңды тұлғалар (В2В, B2G) үшін телекоммуникациялық қызметтер көрсетеді.

Көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыру мақсатында Қазақтелеком ескірген ADSL мыс технологияларынан заманауи талшықты-оптикалық желілерге көшіру есебінен өз инфрақұрылымын жаңғырту жөніндегі ауқымды жобаны жалғастыруда.

Компанияның АТ-инфрақұрылымын жаңғырту және жақсарту жөніндегі жоба шеңберінде жаңа жоғары өнімді серверлік және желілік жабдық орнатылып, пайдалануға берілді, корпоративтік желі ядросы жаңғыртылды және өңірлердегі желі сегменттерін жаңарту жөніндегі үлкен бағдарлама басталды. Бұдан басқа, 2023 жылы Алматының модульдік дата-орталығында сыйымдылығы 84 бағаналы екі жаңа модульді ұйымдастыру аяқталды — компания желісіндегі ең жаңа деректер орталығы, ал 2024 жылы дивизион 44 бағаналы және Ақкөл дата-орталығында жаңа гермозонаны ұйымдастыруды аяқтауға ниетті. Сондай-ақ, Астана қаласында 300 бағанаға арналған жаңа Tier III деңгейлі деректер орталығының құрылысы жоспарлануда, онда қазіргі уақытта сұраныс экспоненциалды түрде өсуде.

Қазақтелеком мен қазақстандық медиа компания арасында Salem social Media бейне контентін құру және ілгерілету жөніндегі қол қойылған меморандум шеңберінде танымал TV+ Қазақтелеком платформасы отандық өндірістің жаңа эксклюзивті серияларымен толықтырылуда. Сервис пайдаланушылары Черный двор», «МСБ», «Qarga» и «Шеше» эксклюзивті картиналарының драматургиясы мен режиссерлік жұмысын жоғары бағалады.

Бұлтты технологияларды дамыту және Cloud-шешімдер мен өнімдер желісін кеңейту мақсатында Қазақтелеком BTS Digital компаниясының AITU цифрлық экожүйесіне кіретін «Ақылды Қалалар» ЖШС-мен ынтымақтастық туралы шарт жасасты. Алғашқы бірнеше бірлескен бұлтты сервистерді Қазақтелеком бизнеске арналған порталда ұсынған ismet.kz.

Қазақстан үшін телекоммуникациялық қауіпсіздікке, ақпараттық егемендікке және транзиттік қуаттарды ұлғайту, сондай-ақ оларды әртараптандыру жолымен транзиттік әлеуетті арттыруға бағытталған Транскаспий талшықты-оптикалық байланыс желісінің (ТОБЖ) стратегиялық маңызды жобасын іске асыру мақсатында 2023 жылғы қаңтарда Қазақтелеком және AzerTelecom Каспий түбі бойынша ТОБЖ төсеу жөніндегі жоба шеңберінде ынтымақтастық шарттары туралы келісім жасасты теңіздер. Келісім стратегиялық әріптестіктің негізгі құжаты болып табылады және бұрын қол қойылған меморандум шеңберінде екі компанияның ынтымақтастығының негізгі шарттарын айқындайды. Сондай-ақ, 2023 жылғы маусымда Тараптар Каспий теңізінің түбінде Транскаспий ТОБЖ салу және пайдалану үшін бірлескен кәсіпорын құру туралы акционерлердің келісіміне қол қойды.

2023 жылдың басында Қазақтелеком басшылығы клиенттермен жұмыс істейтін өз бөлімшелері үшін үш негізгі сервистік мақсат қойды: 24 сағат ішінде қызметтерді қосуға өтінімдердің 90%-ын орындау, 12 сағат ішінде өтінімдердің 95%-ын жою және бірінші өтініштен абоненттер сұрауларының 90%- ын шешу. Тапсырмалар қойылған кезде бұл көрсеткіштердің орындалу деңгейі 80%-дан аспады. Жыл бойы құрылымдық бөлімшелердің жұмысын оңтайландыру және процестерді автоматтандыру арқасында қойылған міндеттер толығымен орындалды.

2023 жылдың қараша айының соңына қарай қызметтерді қосуға өтінімдердің 89,2%-ы 24 сағат ішінде өңделді, зақымданулардың 94,5%-ы 12 сағат ішінде жойылды және абоненттердің барлық сұрауларының 96%-ы бірінші өтініштен бастап шешілді. Бұл клиенттердің Компанияға деген көзқарасына оң әсер етті: бір жыл ішінде қанағаттанбаған клиенттердің (детракторлардың) үлесі 18%-дан 4%-ға дейін төмендеді. Сонымен қатар, ­қызметкерлердің сервиске деген қызығушылығы артып, 1500-ден астам қызметкер жоғары көрсеткіштерге қол жеткізгені үшін қосымша төлемдер алды.

2024 жылы Компания жинақталған тәжірибеге сүйене отырып, қызметтер мен өнімдердің сапасы бойынша жұмысты жалғастыруға ниетті. Бұл бағытта «Тазарту» және «Цунами» жобалары сәтті жүзеге асырылуда. «Тазарту» жобасы қалалық абоненттерді мыс желілерінен талшықты-оптикалық желілерге біртіндеп ауыстыруға бағытталған, бұл деректерді берудің жоғары жылдамдығы мен сенімділігін қамтамасыз етеді. «Цунами» жобасы абоненттерде ескірген жабдықты (ONT модемдерін) жаңартуды көздейді. 2023 жылы бағдарламалар он мыңдаған абоненттерді қамтыды.

Егер «Тазарту» бағдарламасы туралы айтатын болсақ, өткен жылдан бастап 160 мыңнан астам клиент оптикаға ауыстырылды, ал болашақта Қазақстан бойынша 54 мың километрге жуық мыс желілерін ауыстыру жоспарлануда. Бұл қызметтердің сапасын едәуір арттырады, өйткені абоненттердің шағымдарының көпшілігі ескірген мыс желілерін қолданумен байланысты.

Қазақтелекомда клиенттердің мыстан оптикаға көшуіне, әсіресе жеке тұлғалармен жұмыс істеу сегментіндегі (93%) және бизнес-құрылымдарға қызмет көрсету сегментіндегі (95%) шағымдардың көпшілігі интернеттің төмен жылдамдығымен және сапасыздығымен байланысты екенін ескерсек, байыпты көңіл бөлінген. Компания сонымен қатар басқа нарықтық құрылымдардың тәжірибесін қолдана отырып, қызмет көрсету тетіктерін жетілдіруді жалғастырады.

Еліміздің ең ірі телеком-операторы Компанияның Health & Safety (еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау) сегментіндегі бірінші отырысында ұсынылған еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау жөніндегі шаралар пакетін әзірледі. Қазақтелекомда әрбір қызметкер мен басшы жұмыс күнінің соңында үйіне аман-есен оралуы үшін нөлдік жарақаттануға қол жеткізу жөніндегі бағдарламаның маңыздылығын түсінуі тиіс екендігіне сенімді.

Естеріңізге сала кетейік, 2022 жылдың маусым айында Қазақтелеком «Самұрық-Қазына» АҚ-ның басшылары Health & Safety саласындағы жеке міндеттемелерге қол қойған 13 ірі компаниясының бірі болды. Осы құжат шеңберінде топ-менеджерлер қауіпсіздік құндылықтарына адалдығын жеке үлгі ретінде көрсетуге, еңбекті қорғау саласында озық тәжірибелерді енгізуге және өз қызметкерлерінің қауіпсіз жұмыс істеуі үшін жағдай жасауға міндеттенді. Осы жұмыс аясында еліміздің ең ірі телеком-операторы 2023 жылы өндірістік қауіпсіздік және еңбекті қорғау жөніндегі алғашқы кеңесті өткізді, ол енді жыл сайын өткізілетін болады.

Бұдан басқа, Қазақтелекомның барлық өндірістік және өңірлік құрылымдарында өндірістің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге және жұмыс орындарының жай-күйіне тоқсан сайын аудит жүргізілетін болады. Nebosh және IOSH сияқты халықаралық стандарттар бойынша қауіпсіз еңбекті ұйымдастырудың әртүрлі деңгейдегі басшыларын оқыту басталады. Компания ішінде төтенше жағдайларда іс-қимылдарды пысықтау үшін оқу-жаттығу іс-шаралары, сондай-ақ жеке көлікті жүйелі түрде басқаратын барлық жұмыскерлерге, соның ішінде штаттық жүргізушілерге қауіпсіз көлік жүргізуге үйрету жүргізілуде.

2023 жылы Қазақтелеком «Самұрық-­Қазына» АҚ портфельдік компаниялары қыз­меткерлерінің балалары үшін қауіпсіздік пен қоршаған ортаны қорғауға бағытталған оқыту кездесуін өткізді. Ойын түрінде балалар мен жасөспірімдер қауіптен қалай аулақ болу керектігі, жол қозғалысы ережелерін сақтау неліктен маңызды және табиғатты неге сақтау керектігі туралы негізгі ақпаратты алды.

Қазақтелеком ұсынған Play| Learn| Be Safe екі сессияға бөлінген алты тақырыпты қамтиды. Біріншісі — 7-12 жастағы балаларға арналған «Жеке қауіпсіздік», екіншісі — 12-16 жастағы жасөспірімдерге арналған «Жол қозғалысы қауіпсіздігі». Әр сессия аясында балалар теорияны үйренеді, содан кейін білімін тәжірибеде бекітеді. Қауіпсіздік сабақтарында балалар өмір мен денсаулық қауіпсіздігін қамтамасыз ететін негізгі қызметтердің қалай жұмыс істейтінін ішкі жағынан білу үшін полицей мен дәрігерлерге айналуы мүмкін.

2023 жылы Play | Learn | Be Safe жобасы аясында түрлі қалаларда 334 бала оқытылды, оның ішінде «Самұрық-Қазына» АҚ портфельдік компаниялары қызметкерлерінің 100 баласы. Қазіргі уақытта Қазақтелеком ішінде Қазақстанның 18 қаласында Компания қызметкерлер қатарынан 29 жаттықтырушыны қатыстырып қызметкерлерінің 500 баласын оқыту жоспарымен жұмыс жүргізілуде.

Қауіпсіз еңбек академиясы аясында 1 759 қызметкер Learning Telecom платформасында еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша қашықтықтан курстардан өтті, ал 11 887 қызметкер ЕҚжЕҚ офлайн курстарынан өтті. Жыл бойы 2254 бұқаралық кәсіптер қызметкерлеріне жарақаттанудың алдын алу және ден қою бойынша бірқатар оқыту іс-шаралары, штаттық және қоса ақарушы жүргізушілерді қоса алғанда, 1522 жүргізушіге арналған «Қауіпсіз жүргізу» курсы, сондай-ақ 796 орта буын басшыларына арналған «Қауіпсіз жұмыс ортасы» іс-шарасы өткізілді. Еңбек қауіпсіздігі мәдениеті 6 997 тыңдаушының назарын аударды.

Қазақтелеком ұлттық экономиканың басқа салалары мен секторларын көміртексіздендіруді ынталандыра отырып, Қазақстан Республикасының төмен көміртекті дамуына елеулі үлес қосады. Ұзақ мерзімді мақсат ретінде Компания 2060 жылға қарай көміртегі бейтараптығына қол жеткізуді Қазақстан Республикасы Президенті ұлттық экономиканы көміртексіздендіру жөнінде қойған міндетіне сәйкес жайғастырады.

Көміртегі ізін азайтуға және энергия тиімділігін арттыруға ықпал ететін жобалар мен жаңа технологияларды ілгерілету арқылы Париж келісімі:

• бойынша елдің міндеттемелерін орындау шеңберінде парниктік газдардың жалпы шығарындыларын 2032 жылға дейін 13%-ға төмендету жоспарланған. Бұған желілік функцияларды виртуалдандыру, FTTx технологияларына қол жеткізу желілерін көшіру, телекоммуникациялық, компьютерлік және қосалқы жабдықтарды, сондай-ақ бағдарламалық жасақтаманы меншікті энергияны тұтынудың жақсартылған көрсеткіштерімен тиімдірек ауыстыру арқылы қол жеткізіледі;
• пайдаланылатын жабдықтың энергия тиімділігін басқаруда озық тәжірибелерді енгізу;
• клиенттердің парниктік газдар шығарындыларын қысқартуына және тұтастай Қазақстан Республикасының экономикасына ықпал етуге мүмкіндік беретін IoT дамытуды қоса алғанда, цифрлық және телекоммуникациялық қызметтер мен өнімдердің кең спектрін әзірлеу және ілгерілету.

2023 жылы Басқарма құрамындағы әйелдердің үлесі 30%-ға дейін ұлғайды. Басқарманың алты мүшесінің екеуі әйелдер.

2024 жылы Қазақтелеком 5G желісін өрістету және Транскаспий ТОБЖ құрылысы сияқты стратегиялық және ұлттық маңызы бар жобаларды іске асыруды жалғастырады. Бұған дейін, 2023 жылдың соңында Ел Президенті Қазақтелекомға 2025 жылдың соңына қарай 5G желісін жедел енгізу мүмкіндігін зерделеуді тапсырған болатын. Бұған жауап ретінде Компания ағымдағы жылы 2,7 мыңнан астам және келесі жылы 3,2 мыңға жуық станцияны өрістетуді көздейтін 7 мыңнан астам базалық станция салу жоспарын әзірледі. Қазіргі уақытта Компания облыс орталықтарында 1000-ға жуық базалық станцияларды орналастыра отырып, өнеркәсіптік пайдалануға 5G технологиясын енгізген ТМД-дағы бірінші және жалғыз компания болып табылады.

Транскаспий ТОБЖ-ға келетін болсақ, өткен жылы «Azertelecom Int.» компаниясымен бірлесін паритеттік негізде жобаны іс жүзінде жүзеге асыру үшін Caspinet B.V. кәсіпорны құрылды. Компания бұл желінің құрылысы Қазақстанның телекоммуникациялық қауіпсіздігі мен ақпараттық егемендігін арттырады, Еуропа мен Азия арасындағы байланыстың транзиттік қуатын арттырады және интернет-трафик алмасудың халықаралық нүктелеріне қосылуды әртараптандырады деп есептейді. Транскаспий ТОБЖ жобасы шеңберінде 2024 жылы Компания оны салу бойынша қажетті іс-шараларды іске асыруды жалғастырады.

Бұдан басқа, 2024 жылы Қазақтелеком 60 мыңнан астам абонентті ескірген мыс желілерінен қазіргі заманғы оптикалық желілерге ауыстыруды жоспарлап отыр, ал 50 мың клиентке модемдерді жетілдірілген техникалық сипаттамалары бар жабдыққа ауыстыратын болады. Телеком-оператор сондай-ақ өзінің инфрақұрылымдық мүмкіндіктерін едәуір ұлғайтуға және әртүрлі байланыс технологияларын пайдалана отырып, ауылдар мен аудандарды, оның ішінде шалғай аудандарды белсенді интернеттендіруді жалғастыруға ниетті.

2024 жылға арналған қосымша жоспарларға мыналар кіреді:

• 2025 жылдың соңына қарай 5G желісін жедел енгізу.
• 63 мың абонентті заманауи оптикалық байланыс желілеріне аудару.
• 50 мың тұтынушы үшін модемдерді жақсартылған техникалық сипаттамалары бар жабдыққа ауыстыру.
• 169 014 үй шаруашылығы үшін интернетке кең жолақты қолжетімділікті қамтамасыз ететін Қазақстан Республикасының барлық ірі қалаларында оптикалық желілерді салу және кеңейту.
• Ауылдық елді мекендерге қайта бөлінетін ескірген станциялық жабдықты ауыстыра отырып, Алматы және Қарағанды қалаларында GPON желісін жаңғырту.
• АТ-инфрақұрылымын жаңғыртудың үшінші кезеңін іске асыру, Астанада TIER III деңгейіндегі жаңа деректер орталығын салу, SAP ERP жүйесін S/4 HANA жүйесіне көшіру, АТ-қызметтер менеджменті жүйесін жетілдіру және бизнес-процестердің реинжинирингі.
• ESG стратегиясын әзірлеу және бекіту.
• Климаттық тәуекелдер мен мүмкіндіктерді сәйкестендіру.
• «Энергоменеджмент жүйелері» ИСО 50001 бойынша сертификаттық аудиттен өту.
• Ластаушы заттарды тікелей өлшеу жүйе­сін енгізу.
• Кәсіпкерлердің өзара іс-қимылын орталықтандыратын бизнес-мәмілелер үшін жаңа платформаны іске қосу.
• Ismet Docs — ақпарат алмасу тиімділігін арттыру және өнімдірек жұмыс ортасын құру үшін электрондық құжат айналымы жүйесін іске қосу.

Қазпоштада 18 мыңға жуық адам еңбек етеді. Кәсіпорын әрдайым қолайлы қаржылық кезеңдерді бастан кешірмесе де, соңғы 10 жылда қысқарту мәселесі бір рет те көтерілген жоқ. Қазпошта ұйымшыл командасы қаржылық жағдайды сауықтыруға бағытталған жаңа жобалар мен бастамаларды іске қосу жөніндегі іс-шаралар кешенінде көрсетілген даму стратегиясын дәйекті түрде іске асыруда.

2023 жылға дейінгі кезеңге арналған Қазпошта Даму стратегиясы қызметтер сапасын арттыру және нарықты қамтуды кеңейту үшін технологиялар мен инновация­ларды пайдалануды көздейді. Компания Қазақстан мен оның халқының өзгермелі қажеттіліктеріне жауап беретін динамикалық, заманауи пошталық және логистикалық оператор болып қайта құруды жалғастыруға ниетті. Қазпошта командасы логистика процестерін автоматтандыру, курьерлік өнімдерді реинжинирингтеу және курьерлер үшін еңбекақы төлеуді енгізу бойынша белсенді жұмыс істеуде.

2023 жылы Қазпошта клиенттердің өсіп келе жатқан қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған цифрлық және мобильді сервистердің мүмкіндіктерін кеңейтуге стратегиялық тұрғыдан көңіл бөлді.

Осы фокустың нәтижелерінің бірі қазақстандық тұтынушыларға халықаралық сауда алаңдарында, атап айтқанда АҚШ пен Еуропада тауарларды аса күш жұмсамай сатып алуға мүмкіндік беретін маңызды бастама — Qazpost Keruen сервисін іске қосу болды.

Цифрлық қызметтерді кеңейту, атап айтқанда Qazpost Keruen енгізу Қазпоштаның цифрлық трансформацияға деген ұмтылысын көрсетеді. Халықаралық тауарларға қол жеткізуді жеңілдете отырып және логистиканы жеңілдете отырып, Қазпошта клиенттердің ағымдағы қажеттіліктерін қанағаттандырып қана қоймай, өзін өңірдегі жаһандық электрондық коммерция логистикасы саласындағы көшбасшы ретінде стратегиялық тұрғыдан жайғастырады. Мұндай тәсіл цифрлық қатысуды кеңейтуге және өсуді қамтамасыз ету үшін пайдаланушы тәжірибесін жақсартуға және тұтынушылардың адалдығына бағытталған саланың кең үрдістеріне сәйкес келеді.

Компанияның әлеуметтік жауапкершілігі едәуір зор — Қазпошта қызметкерлері 80 жастан асқан адамдарға, мүмкіндігі шектеулі жандарға, ардагерлерге зейне­тақы мен жәрдемақы жеткізеді. 24/7 ­режимінде мерзімді баспа басылымдары ең шалғай елді мекендерге жеткізіледі.

2023 жылы Қазпошта ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігімен, сондай-ақ «Азаматтарға арналған Үкімет» Ұлттық басқарушы холдингімен ынтымақтаса отырып, өз қызметінің әлеуметтік маңыздылығын едәуір арттырды. Осы серіктестіктің арқасында Қазпошта Алматы, Жетісу, Павлодар, Атырау, Қызылорда және Ақмола облыстарындағы 200 ауылдық пошта байланысы бөлімшелері арқылы бірқатар маңызды мемлекеттік қызметтерді көрсете бастады.

Қазіргі уақытта бұл аудандардың тұрғындары жергілікті пошта бөлімшелерінде 27 түрлі қызметке қол жеткізе алады. Олардың ішінде — мүгедектердің арнайы қызметтерді алуы үшін жәрдемақылардың, құжаттардың кейбір түрлерін ресімдеу, тұрғылықты жері бойынша тіркеу, мұрағаттық анықтамаларды немесе мұрағаттық құжаттардың көшірмелерін алу. Бұл жобаны жүзеге асыру ауыл тұрғындарына маңызды қызметтерді алып қана қоймай, уақыт пен ақшаны үнемдеуге мүмкіндік берді, өйткені олар енді қала орталықтарына барудың қажеті жоқ. Жобаны іске асыру үшін Қазпошта ұйымдастырушылық және интеграциялық процестерді жүргізді, оның ішінде ауылдық филиалдардың операторларын орталықтандырылған инфокоммуникациялық жүйемен жұмыс істеуге үйретті.

Бүгінгі таңда Қазпошта кредиттеуді қоспағанда, қаржылық қызметтердің іс жүзінде бүкіл спектрін ұсынады. Табыстылықтың негізгі құрамдас бөліктері болып табылатын кредиттеуге және депозиттерді жүргізуге лицензиясы бар банктер тарапынан бәсекелестікке қарамастан, Қазпошта бұл қызметтерді серіктес банктердің агенті ретінде көрсетеді.

Алайда, Қазпошта қызметінің негізгі бағыты пошталық-логистикалық қызметтер болып қала береді, олар, өкінішке қарай, кредиттік-қаржылық қызмет сияқты пайда әкелмейді.

Бүгінгі таңда ел халқының 41%-ы — ауыл тұрғындары үшін — Қазпошта бірқатар қызметтерді алудың жалғыз орны болып табылады: пошталық, қаржылық және агенттік қызметтер, соның ішінде теміржол және әуе билеттерін сату, сондай-ақ тұтынушылық кредиттеу. Пошташылар мемлекет пен тұрғындар арасында, әсіресе ауылдық жерлерде байланыстырушы буын болып қала береді.

Соңғы жылдары сәлемдеме бизнесі онлайн-сауданың өсуіне және тұтынушылық мінез-құлықтың өзгеруіне, соның ішінде келесі бағыттарға байланысты танымал бола бастады:

Онлайн бөлшек сауда: тауарларды интернет арқылы сату, содан кейін тапсырыстарды пошта немесе курьерлік қызмет арқылы жіберу.

Логистика және жеткізу: сәлемдемелерді өндіріс орнынан соңғы тұтынушыға жіберу үшін тиімді және сенімді логистиканы қамтамасыз ету.

Делдалдық платформалар: сатушылар мен сатып алушыларды біріктіретін, оларға сәлемдемелерді жіберуге және алуға мүмкіндік беретін онлайн-платформалар.

Курьерлік қызметтер: тауарларды немесе құжаттарды бір жерден екінші жерге жеткізу бойынша қызметтерді ұсыну.

Тапсырыстарды орау және өңдеу: тауарларды орау, клиенттерден тапсырыстарды жөнелтуге дайындау және өңдеу қызметтерін ұсынатын компаниялар.

Технологиялық шешімдер: сәлемдеме бизнесінің процестерін басқару және оңтайландыру үшін технологиялық шешімдерді әзірлеу және ұсыну.

Сәлемдеме бизнесі аясында Қазпоштада үш фулфилмент-орталық жұмыс істейді: Астанада, Алматыда және Ақтөбеде. Ауданы 12 мың шаршы метр Астана фульфилмент-орталығы 667 мың данадан астам көлемге және 658 млн теңгеден астам табысқа жетті.

Ауданы 500 шаршы метр Ақтөбе фулфилмент-орталығы, «Ozon» компаниясынан 618 мың дана көлеміне және 540 млн теңге табысқа жетті. 2022 жылмен салыстырғанда жөнелтілімдер көлемінің өсуі 459 мың дана, ал кіріс 408 млн теңгені құрады.

Қазіргі уақытта жазбаша хат–хабарлар байланыстың маңызды түрлерінің бірі болып қала береді — бұл адамдар немесе ұйымдар арасында хаттар, хабарламалар немесе құжаттар алмасу. Коммуникацияның бұл түрі ақпаратты беру үшін жазбаша нысанды пайдаланады және қағаз хаттар, меморандумдар, ашық хаттар және т.б. сияқты әртүрлі форматтарды қамтуы мүмкін. Жазбаша хат-хабарлар іскерлік, жеке және ресми қарым-қатынаста маңызды рөл атқарады.

2023 жылы жазбаша хат-хабарлар бойынша жоспарлы көрсеткіштер 100%-ға іске асырылды (жоспар 5 518,8 мың теңге болғанда нақты көрсеткіштер 5 571,3 мың теңгені құрады). Сондай-ақ жазбаша хат-хабарларды жіберу шарттары бойынша көрсеткіштердің саны 5%-ға, кірістерде 3%-ға (7004 белсенді шарт) ұлғаюы байқалады. Коммерциялық негізде почта төлемінің мемлекеттік белгілерін шығарудан түскен табыс 10 млн теңгеден асты.

Халықаралық пошта жөнелтілімдерін есепке алу бөлігінде Қазпошта мен ҚР Қаржы министрлігі Мемлекеттік кірістер комитетінің ақпараттық жүйелерін интеграциялау бойынша жұмыстар жүргізілді. Халықаралық пошта алмасу орындарында халықаралық пошта жөнелтілімдерін өңдеу процесін жақсарту үшін өңдеудің түр-түрі бойынша 30-дан астам бизнес-талаптар әзірленді, оның ішінде:

• Қазпошта және IPS (International Postal System) пошталық есепке алу жүйелері;
• операциялық қызмет бойынша технологиялық процестерді автоматтандыру;
• тағайындалған операторлар мен Қазпошта контрагенттері арасында деректерді электрондық алмасу бөлігінде Дүниежүзілік пошта одағының стандарттары деңгейінде пошта жөнелтімдері бойынша деректерді беру сапасын жақсарту және сапа көрсеткіштерін арттыру.

Халықаралық бизнес шеңберінде «Qazpost Keruen» халықаралық жеткізудің жаңа сервисі іске қосылды, ол 5-10 күн ішінде АҚШ пен Еуропадан Қазақстанға тауарларды жеткізу сервисі болып табылады. Сервистің көмегімен сіз виртуалды мекен-жай ала аласыз және интернет-дүкендерден танымал тауарларға тапсырыс бере аласыз. Негізгі американдық және еуропалық онлайн-дүкендер Қазақстанға жеткізуді жүзеге асырмайды, бұл осы қызметті құруға себеп болды. Негізгі артықшылықтарға тапсырыстарды ресімдеудің ыңғайлылығы, қолжетімді бағалар, тауарларды Қазақстанның кез келген нүктесіне жылдам жеткізу және жөнелту жатады.

Сонымен қатар, жеке тұлғаларға арналған электрондық сауда тауарларына арналған «Cargo2Mail» жаңа өнімі жасалды. Тауарлар Қазақстанға жүк түрінде жеткізілетін болады және қажетті кедендік ресімдеу жүргізілгеннен кейін жеткізу Қазпошта желісі арқылы бөлімшелер мен сәлемдеме супермаркеттеріне дейін жүргізілетін болады. Іске қосу корпоративтік есеп жүйесіндегі техникалық жетілдірулерден кейін жоспарланған.

Қазпошта маңызды стратегиялық бастамаларының бірі End to End (бұдан әрі — Е2Е) операторын дамыту болып табылады. E2E операторы — бұл жүк және пошта арналарын тиімді пайдалана отырып, шетелден B2C импортын дамыту.

Е2Е операторының мақсаты Қазақстан Республикасының азаматтарына әлемдік электрондық сауда алаңдарына тікелей қол жеткізуді қамтамасыз ету болып табылады. Қазпошта күш-жігерді бүкіл логистикалық тізбекті бақылауға бағыттайды, жеткізуді дамытады және логистиканы, жөнелтімдерді шоғырландыруды, Қазақстан Республикасына жеткізуді және бүкіл ел бойынша соңғы мильді қамтамасыз етуді қамтамасыз етеді.

Бағыт шеңберінде 2024 жылы Сингапурда, кейіннен Ұлыбритания мен АҚШ-та ашылу жоспарларымен шетелде алмасу орындарын (бұдан әрі — ШАО) ашу жоспарлануда.

Бұл стратегиялық бағыт жеткізу мерзімдерінің тиімділігін және табыстылығын арттыруға мүмкіндік береді, бұл электрондық коммерцияның негізгі факторы болып табылады.

Әлемдік eCom ойыншыларымен тікелей байланыс орнату, Қазақстан аумағында E2E қағидаты бойынша тауарларды жеткізу үшін тиімді тарифтерді қалыптастыру Компанияның бәсекелестік артықшылықтарын нығайтуға бағытталған.

ҚР Қаржы министрлігімен жеке тұлғалардан және мемлекеттік мекемелер өкілдерінен салықтарды және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді тегін негізде төлеуге төлемдерді қабылдау туралы шарт жасалды.

ҚР Еңбек және әлеуметтік қорғау министрлігінің және «Азаматтарға арналған үкімет» МК КЕАҚ өкілдерімен «Зейнетақы және жәрдемақы төлеу» қызметі бойынша тарифті арттыру мәселесі бойынша жұмыс­тар мен бірқатар кездесулер өткізілді.

«Корпоративтік банк» стратегиялық бастамасын дамыту шеңберінде Қазпошта қызметіне корпоративтік клиенттерді тарту, оның ішінде портфельдік компаниялардың кезең-кезеңімен ауысуы көзделеді.

Қаржылық қызметтерді көрсетудің негізгі бағыттары — есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету, қазынашылық операциялар, брокерлік қызметтер, жалақы жобасы және контрагенттерді сүйемелдеу. 2024 жылдың мақсаты шамамен 22 млрд. теңге кіріс алу мақсатында Қордың портфельдік компаниялары активтерінің 5% үлесін тарту болып табылады. Кейінгі жылдары 40 млрд. теңгеге жуық кіріс алу мақсатында Қор мен портфельдік компаниялар активтерінің үлесін 10%-ға дейін ұлғайта отырып, корпоративтік клиенттерге қызмет көрсетуді масштабтау жоспарлануда.

Көрсеткіштерге қол жеткізу үшін портфельдік компанияларды тарту бойынша белсенді жұмыс жүргізілуде. Еншілес ұйымдардың 88%-ы Қазпоштада есеп айырысу шоттары бар, бірақ олар салымдармен немесе брокерлік операциялармен шектеліп, толық көлемде белсенді емес. Қазіргі уақытта компаниялар ЕКО толық көлемде жүргізбейді, өйткені айналымдардың көп бөлігі валюталық келісімшарттар тіркелген екінші деңгейдегі банктердегі шоттар арқылы өтеді немесе жеткізушілермен есеп айырысу бұрын жасалған шарттар бойынша жүзеге асырылады. Қызмет көрсету сапасын жақсарту мақсатында қазіргі уақытта интернет-банкингтің жаңартылған нұсқасын енгізу бойынша жұмыс жүргізілуде, бұл валюталық операцияларды жүргізуге және онлайн-­режимде жинақ шоттарын ашуға мүмкіндік береді. Сондай-ақ, мобильді қолданбаны жаңарту және осы қолданба арқылы төлем карталарына қызмет көрсету процестерінің сапасын арттыру жүргізілуде.

2024 жылы республикалық бюджеттен қаражат бөлінуіне қарай «Қазпошта» АҚ ауылдық пошта байланысы бөлімшелерінде мемлекеттік қызметтерді іске асыру» жобасы шеңберінде ауылдық бөлімшелер желісін кеңейту жоспарлануда. Бұл бүкіл Қазақстан бойынша ауылдық жерлердің тұрғындары үшін мемлекеттік қызметтерге қолжетімділікті жақсартуға және 1,8 миллионнан астам ауыл тұрғындарын қамтуға мүмкіндік береді. Алдағы уақытта 2028 жылға дейін қалған ауылдық бөлімшелерді қосу жоспарлануда, бұл ауыл тұрғындары үшін мемлекеттік қызметтердің толық қамтылуын және қолжетімділігін қамтамасыз етеді.